Roma Dönemi Fahişeliği ve Hizmete Özel Yapılmış Paralar

Çoğu insanın bilgisinin aksine, fuhuş antik Roma’da çok daha kabul edilen bir “kariyer seçimiydi.” Şu anki fuhuşa olan önyargı, çoğu kişinin dünyanın en eski mesleği olarak kabul ettiği şeyin ününe leke sürüyor.

Günümüzde fuhuş mesleğine karşı güçlü ve olumsuz bir önyargı var. Genelde hem fahişeye hem de hizmetine başvurana günahkâr, tiksindirici ve ayıp gözüyle bakılır. Antik Roma’da, herkesin bu konudaki görüşleri kendineydi ve bu çok daha kabul gören bir aktiviteydi. Hatta Herkulaneum ve Pompeii gibi tatil şehirlerinde genelevler çok daha işlek yerlerdi. (Ki bu da arkeologların işine geldi, çünkü bu tip yerlerde resmen zaman durmuş gibiydi.) Bu tip yerler zamanla müşterilerini Orta Çağ’da adı spintriae olan kendi para birimlerini kullanmaya teşvik etti. Roman kültüründe fuhuşun yaygın olması bu paranın tedavüldeki yoğunluğundan ve güney İtalya’daki önceden bahsettiğimiz bu tatil şehirlerinde imgelem fazlalığından çıkarılabiliyor.

Bu Romadaki genelev bozuk paraları günlük olarak parayla içli dışlı olan kimselere oldukça olağan bir olguydu. Bozuk paranın önünde ve arkasında genelde sevişen kişiler gösteren çeşitli cinsel resimler vardı. Bazı resimler ise sadece bir penis gösteriyordu, kullanan adamların “erkekliğini” gösteren kanatlar bile takılıyordu. (Bu arada ise erkek fahişeler ya da kadın müşteriler yaygın olmaktan çok uzaktaydılar. Edebiyatın da gösterdiği gibi zengin erkeklerin meretrix (yasal fahişe) tutması çok daha yaygındı.) Ayrıca önemli bir yer de bu tasvir edilen cinsel hareketler genelde bir kadın ve bir erkek arasında geçiyor. Yani aynı cinsiyetten insanların gösterildiği çok görülmüyor. Bu da Antik Yunan’da oldukça yaygın olan homoseksüelliğin “kabul edilebilirliğinin” Roma zamanında oldukça azaldığını gösteriyor.

Bu paraların kullanılmaya başlanma amacıyla ilgili teorilerden biri cinsel aktivitelerin ücretini reklamlaştırmaydı. Dahası, iki insan arasında bu parayı elden ele vermek (alıcı ve “satıcı”) belli bir mahremiyet ortamı oluşturuyordu. Bu özellikle yüksek statüdeki insanların geceleri ne tür işlerle uğraştığını saklaması için işlerine geliyordu. Bazı uzmanlara göre paranın üstündeki resimlerde ne gösteriliyorsa, arkasında o işin ücreti yazıyordu. Bu da dil sınırlarını çözmede yardım eden bir sistemdi. Eğer bu teori doğruysa, bu demek oluyor ki bu paralar bir ücret ödeme şeklinden daha çok bir sipariş etme aracıydı. Nasıl şu an McDonalds’ta “4. numarayı istiyorum” dediğinizde ona karşılık gelen parayı veriyorsanız, bu da aynı şekilde yürüyordu.

Son zamanlarda Londra’da bulunan bir Roma genelev parası 2012’de incelemeye alındı. Bilindiği üzere Antik Britanya’da Romalılar çadır, kamp vs. kurarlardı. Bu da bahsedilen paraların dil sınırlarını aşma aracı olarak kullanıldığı teorisini güçlendiriyor. Britanya’nın Romalılaştırılması yavaştı, dilin yaygınlaşması daha da yavaştı, ama bu bozuk paralar dili evrenselleştirmeye yaramıştı.

Ödeme Yapmanın İlkel Bir Şekli?

Bu bozuk paraların kullanılma dönemlerinin en az bir kısmında sadece ücret ödeme amaçlı olmaları aslında imkansız değil. Bu paraların sirkülasyonunun sadece alıcı-satıcı arasında genelevlerde devam etmesine rağmen, müşteriler bu paraların gerçekten bir değerinin olup olmadığını merak etti. M.S. 3. yüzyılda Romalı tarihçi Cassius Dio, Caracalla döneminde birinin imparatorun yüzünün olduğu bozukluğu genelevde kullanmaya kalkışmasının hikayesini anlatır. Bu hareket imparatora bir hakaret olarak görülüp cüret eden kişi ölüme mahkum edilir. Cassius Dio: “Genç bir şövalye onun yüzünü taşıyan parayla geneleve girdi, yetkililer bunu şikayet etti, şövalye ölümünü beklemek üzere tutuklandı, ama sonra serbest bırakıldı çünkü tam o sırada imparatorun kendisi öldü.”

Kabul etmek gerekir ki, Caracalla Roma İmparatorluğu’nun gördüğü en fevri imparatorlardandı ve büyük ihtimalle başka bir imparatorun vereceği tepkiden çok daha kızgın bir tepki verdi; ancak bu hikaye bu tip cinsel aktivitelerle imparatorun parasını ayrı tutmak gerektiği konusunda iyi bir ders niteliğinde.

Farklı Bir Bakış Açısı

Çoğu insanın bilgisinin aksine, fuhuş antik Roma’da çok daha kabul edilen bir “kariyer seçimiydi.” Şu anki fuhuşa olan önyargı, çoğu kişinin dünyanın en eski mesleği olarak kabul ettiği şeyin ününe leke sürüyor. Romalı tarihçi Livy ve Tacitus, fahişelerin genelde iyi bir ünü olduğunu ve iyi ailelerden geldiklerinden bahsederler.

İmparator Augustus bu mesleği ne illegalleştirdi ya da mesleğe kötü gözle baktı, aksine mesleği teşvik etti. Hatta üst sınıftan özgür bir kadının fahişe olmaya karar vermesi absürd değildi. Çünkü Augustus üst sınıflarda üremeyi teşvik etmek için bekar yetişkin soylulara vergi kesmeye karar verdi ve birçok kadın evlenmemek için fahişe olarak kayda geçmeyi tercih etti. Bu yüzden, insanlar kendi kültürel görüşlerini antik aktiviteleri yorumlarken çok dikkatli bir şekilde kabul etmeli, çünkü görüldüğü gibi bulunan bu Roma paraları fuhuşun uzun süre saygı gördüğünü gösteriyor.