Başıboş çocuk ve ebeveyn tutumu.
Çocuklarımız bize emanet edilen ve onların geleceğini inşaa ettiğimiz bir düzende yaşayacaklar.Anne babanın çocuk üzerinde baskı kurmak ve çocuğa hükmetmek yerine özgür bir ortam sağladığı ve davranışlarında sınır koymadığı tutumdur. Ebeveyn, çocuğa müdahalede bulunmaz ve çocuğun yaparak yaşayarak öğrenmesini ister, denetim yoktur. Çocuk, kendisine veya çevresine zarar verip vermeyeceğini bilemez. Bu tutumu sergileyen ailelerde çocuk kurallara uymaz, uyması da beklenmez. Aile çocuğun yanlış davranışlarını görmektedir ama baskıcı olmamak için denetleme ihtiyacı duymaz. Kural tanımayan çocuklar da sosyal çevre olan okulda kurallarla karşı karşıya kaldıklarında hayal kırıklığı yaşarlar. Bu tutumda yetiştirilen çocuklar anne babaya hükmeder ve ebeveyni denetim altına alır.
Önce kendimizi eğitmeliyiz.İlgisiz ebeveyn olmamak için.
Çocuğun davranışları karşısında ilgisiz bir tutum içindedirler. Çocuk görmezden gelinir. Ebeveyn, çocuğun ihtiyaçlarından habersizdir. Sevgi gösterme azdır ve çocuğun davranışını kontrol etmek yoktur. Çocuk şefkat beklemektedir, psikolojik açıdan ihmal edilmektedir. Sözlü iletişim az olduğu için çocukta dil gelişiminde gecikme ve konuşma bozuklukları olabilir. Özgüven problemi yaşayan çocukta, hayata ve kendisine dair beklenti olmaz.
Gaddar ve acımasız olmamalıyız.Otoriter Ebeveyn Tutumu
Çocuğa yetişkin bir bireymiş gibi davranılır. Kontrol hep anne ve babadadır. Katı ve baskıcı bir tutum sergilerler, çocuğa hata yapma hakkı vermezler. Anne baba sürekli çocuğu gözlemler ve çocuğun korkması gerektiğine inanırlar. Onlara göre çocuk korkarsa kurallara uyar. Ceza uygularlar. Çocuk bir daha hata yapmasın diye ceza verirler. Bu tutum içinde yetişen çocuklarda stres ve tedirginlik fazladır. Özgüven yoktur. Eleştiri fazla olduğundan çocukta aşağılık duygusu oluşabilmektedir.
Her şey denge ve kararlılıkta.Dengesiz ve Kararsız Ebeveyn Tutumu
Çocuğun belirli bir davranışını ebeveyn farklı yorumlar. Aynı davranışı kimi zaman normal karşılarken kimi zaman da cezalandırabilirler. Anne ve baba aynı görüşe sahip değildir. Çocukta çelişki yaratmaya sebep olurlar. Annenin doğru bulduğu şeyi baba yanlış bulabilir. Biri hoşgörürken diğeri ceza verebilmektedir. Bu tutum içinde yetişen çocuklarda karar vermede güçlük yaşanabilir. Tutarsız bir kişilikte olabilirler. Kaygı ve güvensizlik yüksektir. Boyun eğici olabilirler.
Onun yerine biz düşmeyelim.Kormak onu zayıflatır..Aşırı Koruyucu Ebeveyn Tutumu
Bu tutumda olan ebeveynler çocuğa aşırı özen göstermektedir. Koruyucu tutum daha çok anne tarafından sergilenir. Çocuğun yerine kararlar alır. Çocuğun kendi karşılayabileceği ihtiyaçları da ebeveyn karşılar. Çocuğun büyüdüğü kabul edilemez. Çocuk bağımlı hale gelmektedir. Bu tutumda ebeveyn gereksiz bir kaygı içinde olur. Çocuğa boğucu şekilde şefkat gösterirler. Çocuk bir fanus içindeymiş gibi büyütülür. Bu tutumla yetişen çocuklarda sosyal gelişim zarar görmüştür. Bu çocuklar, tek başına karar veremezler.
Sevgi ve ilgi verirken bile onu eleştirelim ama reddedici Ebeveyn Tutumu için de olmayalım.
Reddedici tutum içinde olan anne ve babalar, çocuğa karşı sevgi ve ilgi göstermemektedir. Çoğu zaman da ebeveyn bunun farkında değildir. Çocuğun daha çok başarısızlıklarına odaklanılır ve her yaptığına bir eleştiride bulunulur. Soğuk ve eleştirel tutum çok fazladır. Bu tutumla yetişen çocuklar arkadaş edinmede problem yaşar, iyi ilişkiler kuramaz, saldırgan, kaygılı ve güvensiz olurlar.Öte yandan,
Çocuktan her şeyin en iyisini beklenir ve çocuk, olduğu gibi kabul edilmez. Mükemmeliyetçi anne babalar, çocuğa yanlış yapma hakkını vermezler. Anne babanın belirli kuralları vardır ve çocuk da bu kurallara uymak zorundadır. Her şeyi çocuğun iyiliği için yaptıklarını düşünürler. Bu tutumda yetişen çocuklar, aşırı titiz veya aşırı dağınık olabilirler. Yanlış yapmaktan korkarlar, kendilerine güvenleri çok azdır.
Bu tutum içinde olan anne babalar; çocuklarına hoşgörülü olup, onları desteklerler, kararlar alırken onlara danışıp fikir alırlar. Bu tutumlara sahip ailelerde kurallar bellidir; çocuk neyi nerede yapacağını bilir, saygı ile dinlenir; çocuğa kendini anlatma ve ifade etme hakkı verilir. Şiddet ve ceza yoktur. Çocuğa karşı sevgi dolu bir tutum vardır. Bu tutum içinde yetişen çocuklar, sağlıklı bir gelişim süreci yaşar, sosyalleşir, dengeli ve mutlu bireyler olurlar. İletişimleri iyidir ve arkadaş canlısı olurlar.
Yukarıda açıklanan tutumları sergileyen ebeveynlerin içinde oldukları tutumlar, kendi ebeveynlik süreçlerine de yansımaktadır.
Gelişimsel açıdan hayatın kritik bir dönemi olarak kabul edilen 5-6 yaş grubunda özellikle anne ve babanın çocuğa karşı sergilediği tutum çocuğun kişiliğini ve hayata bakış açısını etkileyebilmektedir.
Sağlıklı bireyler yetiştirmek için tutumlara dikkat edilmelidir. Farkındalık kazanmak için psikolog desteği almakta fayda vardır. Psikolog desteği almak için kendinde ve çocukta bir problem olması beklenmemeli, sağlıklı bir bireyin yetişmesi için gelişim süreci boyunca uzman desteği alınmalıdır.
Ebeveynlere öneriler:
- Anne ve baba birbirlerini sevdiklerini çocuğa göstermeli,
- Tartışmalar mümkün oldukça çocuğun yanında yapılmamalı,
- Kırıcı ve aşağılayıcı sözler kullanılmamalı,
- Çocuklar problemlere ortak edilmemeli,
- Çocukla ilgili problemlerde ebeveynler birbirlerini suçlamamalı ve çözüm odaklı olmalı,
- Çocuk gerçekten dinlenmeli ve söyledikleri önemsenmeli, çocuğu dinlemiş gibi yapmak ve o konuşurken başka şeylerle meşgul olmak, çocuğun kendini değersiz hissetmesine yol açar.
- Çocuğunuzu koşulsuz sevin.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder